Аб'ём засакрэчанага экспарту Беларусі ў Расію вырас у 8 разоў

Амаль 15% таварнага экспарту Беларусі ў Расію за сем месяцаў гэтага года на суму 1,3 млрд долараў аказалася ўтоена ў беларускай статыстыцы — Белстат стаў засакрэчваць пастаўкі не толькі бензіну і ўгнаенняў, але і трактароў, піша РБК.

Беларусь у бягучым годзе ўзмацніла сакрэтнасць сваіх таварных паставак на замежныя рынкі. Экспарт тавараў агулам на 8,2 млрд долараў за сем месяцаў 2021 года закрыты, вынікае з адкрытай статыстыкі базы даных Нацыянальнага статыстычнага камітэта Беларусі (Белстат), пры тым што за ўвесь 2020 год такі экспарт Беларусі склаў 1,6 млрд долараў.
Традыцыйна Белстат засакрэчвае інфармацыю аб аб'ёме і кошту паставак тытуню, хімічных радыеактыўных элементаў, каштоўных металаў, лятальных апаратаў і іх частак, зброі і боепрыпасаў. Аднак з 2021, на фоне больш жорсткіх эканамічных санкцый Еўрасаюза і ЗША, да «закрытых» катэгорыяў дадаліся нафта і нафтапрадукты, мінеральныя ўгнаенні, а таксама трактары і грузавікі. У выніку экспарт па сакрэтных катэгорыях статыстычна павялічыўся ў некалькі разоў (за 2020 год экспарт нафты, нафтапрадуктаў і ўгнаенняў, тады яшчэ адкрыты, перавышаў 6 млрд долараў, экспарт трактароў і грузавікоў — 1,2 млрд долараў).
Кошт «закрытых» таварных катэгорый улічваецца ў сукупным экспарце / імпарце, які публікуецца ў базе даных Белстата, таму іх кошт усё яшчэ можна разлічыць як рознасць паміж сукупным экспартам і сумай паставак па адкрытых пазіцыях.

Сакрэтнасць на фоне санкцый

Сукупны экспарт тавараў з Беларусі ў Расію ў студзені-ліпені 2021, паводле даных Белстата, склаў 8,71 млрд долараў, а сума паставак па адкрытых групах таварнай наменклатуры — 7,42 млрд долараў. Зыходзячы з гэтага, засакрэчаны экспарт у Расію ацэньваецца прыкладна ў 1 , 29 млрд долараў, або 14,8%. У мінулым годзе схаваныя пастаўкі з адной краіны ў іншую склалі толькі 152 млн долараў (1,2% усяго беларускага экспарту ў Расію).
Таксама даволі істотная частка сакрэтнага экспарту Беларусі накіроўваецца ў пункт, які пазначаецца як «Краіна невядомая», — 556 млн долараў за сем месяцаў бягучага года. З дакументаў Белстата вынікае, што так можа кадавацца міжнародная арганізацыя. Закрыты экспарт у ЗША за той жа перыяд склаў 151 млн долараў (меркавана, гэта ў асноўным калійныя ўгнаенні).
У чэрвені 2021 года Еўрасаюз увёў першы пакет сектаральных санкцый супраць Беларусі, абмежаваўшы імпарт з гэтай краіны нафтапрадуктаў і калійных угнаенняў. У жніўні ЗША часткова далучыліся да гэтых мер, унёсшы ў санкцыйны спіс «Беларуськалій». Акрамя таго, Вялікабрытанія забараніла імпарт беларускіх нафтапрадуктаў і калійных угнаенняў.
У ліпені 2021 года Белстат перастаў публікаваць штомесячныя даныя аб экспарце нафтапрадуктаў і калійных угнаенняў. «Орган статыстыкі любой дзяржавы самастойна вызначае, якія даныя публікаваць, а якія — не», — пракаментавалі гэты факт тады ў Белстаце.
Хоць ЕС і Вялікабрытанія забаранілі пастаўкі з Беларусі толькі калійных угнаенняў і пэўных відаў нафтапрадуктаў, Беларусь закрыла цалкам групу ТН ЗЭД 27 ( «Паліва мінеральнае, нафта і прадукты іх перагонкі»), схаваўшы таксама аб'ёмы экспарту каменнага вугалю і сырой нафты, і групу ТН ЗЭД 31, адначасна засакрэціўшы аб'ёмы паставак азотных угнаенняў. Санкцый супраць беларускіх транспартных сродкаў Захад не ўводзіў, але Белстат вырашыў заадно закрыць і экспарт трактароў, цягачоў, мікрааўтобусаў і грузавікоў.

Расійскія «люстраныя» даныя

Засакрэчванне знешнегандлёвых даных адной краінай не заўсёды эфектыўна, улічваючы даступнасць «люстраной» статыстыкі. У выпадку з Расіяй і Беларуссю паказчыкі «люстраной» статыстыкі традыцыйна даволі блізкія: так, па даных Белстата, экспарт у Расію за сем месяцаў 2021 года склаў 8,71 млрд долараў, па даных Федэральнай мытнай службы (ФМС) Расіі, імпарт з Беларусі за той жа перыяд — 8,46 млрд.
Расійская ФМС адносіць да так званага сакрэтнага коду імпарт з Беларусі толькі на 3,7 млн ​​долараў (за студзень-ліпень), а ўсе астатнія пазіцыі — імпарт тытуню, каштоўных металаў, угнаенняў, нафтапрадуктаў, трактароў і грузавікоў — трымае адкрытымі. Так, імпарт тытуню з Беларусі ў Расію за сем месяцаў, па даных ФМС, склаў каля 5,8 млн долараў, мінеральнага паліва — 67 млн, угнаенняў — каля 20 млн. Імпарт трактароў — 207 млн, грузавікоў — 446 млн. Усяго расійскі імпарт з Беларусі па ўсіх гэтых катэгорыях плюс па расійскім сакрэтным кодзе склаў 915 млн долараў, што тлумачыць больш за 70% закрытага экспарту Беларусі ў Расію.