«Усход будзе ціснуць палітычна, Захад — эканамічна»

«Мяркуючы па расчараваных выказваннях Макея аб адмене сустрэчы са Збігневам Рау, а таксама па рэпліках аб "праблемах у нашым парадку дня", усё, што мы казалі раней пра мэты рукатворнага крызісу на заходняй мяжы, аказалася зусім правільным», піша ў сваім тэлеграм-канале заснавальнік «Моцных навінаў» Пётр Кузняцоў.

Фота Дзмітрыя Дзмітрыева

Фота Дзмітрыя Дзмітрыева

Гаворка сапраўды ідзе пра тое, што Мінск адмыслова стварыў праблему ў разліку на тое, што Еўропа будзе вымушана пайсці на дыялог для яе вырашэння. Спецыфіка моманту: пачынаючы ад 1996 г. ні адна палітычная кампанія ў Беларусі не была прызнаная, ні адзін орган улады не лічыўся легітымным, аднак усе працягвалі мець справу з мясцовым рэжымам «дэ-факта» — тыпу, ну а з кім жа яшчэ? Наступствы 2020 года аказаліся занадта цяжкімі: цяпер з Мінскам ніхто не хоча весці спраў ні дэ-юрэ, ні дэ-факта.
Прымусіць Еўрасаюз гаварыць з дзеючай уладай, і рабіць гэта ў рамках вызначанага менавіта беларускім бокам парадку, гэта значыць, абмяркоўваць мігрантаў, а не правы чалавека, новыя выбары і палітвязняў — у гэтым і была мэта штучнага крызісу, і расчараванне Макея адмененай сустрэчай лепшым чынам пацвярджае гэтыя здагадкі.
Аднаўленне хоць нейкіх кантактаў на заходнім напрамкам патрэбна проста крытычна па дзвюх прычынах. Па-першае, трэба, вядома, неяк спрабаваць уплываць на санкцыйныя працэсы. Па-другое, і, як мне здаецца, гэта становіцца ўсё больш відавочным: моцна цісне Расія. Вядома, пад антызаходнюю рыторыку і апавяданні пра братэрства (свой электарат жа таксама нельга распужваць), аднак цалкам выразна і паслядоўна: па-першае, пытанні інтэграцыі Маскве нашмат камфортней будзе вырашаць з іншай, хай і фармальнай, уладай; па-другое, на Усходзе ўсё больш раздаецца галасоў аб маючым быць вялікім транзіце, а тут ёсць адзін важны момант — ні секунды не сумняюся, што Пуцін проста не бачыць сітуацыі, пры якой ён бы сышоў з пасады, а Лукашэнка — застаўся і працягнуў «інтэгравацца» ў сваім фірмовым стылі.
На сённяшняй нарадзе было шмат сказана пра мігрантаў, палаткі і дровы, аднак было падкрэслена, што «праблемы» на мяжы — не толькі гуманітарныя. У Мінску заявілі, што напружанасць расце ў сферы «абароны», зноў загаварылі аб войсках. Рыторыка гэтая не новая, ужо чулі ў 2020 г. i раней, аднак у кантэксце таго, што цяпер адбываецца, яна выглядае пераходам на новы ўзровень — пагрозай нарошчвання на мяжы ваеннай прысутнасці. Тое, што гэта загучала пасля правалу чаканняў Макея, у прынцыпе, лагічна — Мінск падымае стаўкі. Тое, што гэта адбываецца пасля дзіўнага візіту ў Сочы з удзелам галоўнага беларускага памежніка, таксама, у прынцыпе, можна растлумачыць: прымежны крызіс можа падтрымлівацца і Мінскам, і Масквой адначасова, вось толькі мэты ў іх могуць быць розныя. Беларуская ўлада спрабуе такім чынам звярнуць на сябе ўвагу, Крэмль жа выдатна ўсведамляе, што такія дзеянні толькі ўзмацняюць знешнепалітычную ізаляцыю «партнёра».
Вялікая праблема беларускага боку ў тым, што ў ЕC выдатна разумеюць: мігранты не «прыйшлі за тысячы кіламетраў», іх мэтанакіравана прывезлі. Такім чынам, гаворка ідзе не пра «крызіс», а пра шантаж. У прагматычнай да крайнасці Еўропе наўрад ці знойдзецца хоць адзін палітык, які сур'ёзна выкажацца за тое, каб саступіць шантажысту. А, паколькі рэагаваць на тое, што адбываецца, трэба, усё гэта прывядзе толькі да ўзмацнення санкцыйнага ціску, гэта значыць, да вынікаў, прама процілеглых тым, якія хацелі б убачыць рэжысёры і ініцыятары таго, што адбываецца.
А гэта значыць, што прастора, якой пасля жніўня 2020-га і так было няшмат, схлопваецца літаральна на вачах. Яшчэ да вясны 2021-га на Захадзе проста не хацелі з Мінскам размаўляць. Цяпер жа трэнд вымалёўваецца ўсё выразней: Усход будзе ціснуць палітычна, Захад — эканамічна. А аргументы для павышэння ставак ужо вось-вось і зусім скончацца.