Раставанне льдоў у Арктыцы зрабіла зімы ў Сібіры халадней. Але гэта часова
Амерыканскія кліматолагі паказалі сувязь пацяплення ў частцы Арктыкі з больш халоднымі зімамі ў Сібіры, аднак у будучыні змяненне клімату можа звесці гэты эфект да мінімуму.
Зімы ў Сібіры ў апошнія дзесяцігоддзі сталі больш халоднымі, нягледзячы на пацяпленне ў Арктыцы, дзе ідзе ўстойлівае скарачэнне плошчы шматгадовага лёду — гэты феномен атрымаў ўмоўную назву WACS (ад англ. Warm Arctic cold Siberia, дзе пад Сібір’ю маецца на ўвазе азіяцкая частка Расіі ў цэлым ). Некаторыя навукоўцы тлумачылі гэты парадокс зменай атмасфернай цыркуляцыі з-за раставання лёду ў Арктыцы, аднак частка кліматычных мадэляў не пацвярджала гэтую гіпотэзу. Па іншай версіі, больш халодныя зімы — праява натуральнай зменлівасці клімату.
Пэнфэй Чжан (Pengfei Zhang) з універсітэта Перд’ю у штаце Індыяна і яго калегі выкарысталі прасунутую атмасферную мадэль агульнай цыркуляцыі (AGCM), якая добра апісвала стан стратасферы Зямлі. У выніку мадэлявання атрымалася, што сезоннае скарачэнне восеньскага лядовага покрыва ў Баранцавым і Карскім морах, якое дасягае максімуму да лістапада, робіць зіму ў Сібіры больш суровай з-за паслаблення стратасферы палярнага віхура над Арктыкай, які ўзнікае з-за розніцы ў нагрэве зямной паверхні ў палюсоў і на ўмераных шыротах. Пры гэтым для халодных зім у Сібіры важна менавіта скарачэнне плошчы лёду ў гэтым раёне, а не ва ўсёй Арктыцы ў цэлым, паколькі ён мацней за ўсё ўплывае на надвор’е ў сярэдніх шыротах.
Менавіта стратасферны механізм аўтары называюць ключавым для фармавання клімату ў Сібіры і яго зімовых экстрэмумаў — без яго зімы пры мадэляванні станавіліся значна менш халоднымі пры тым жа скарачэнні плошчы льдоў. Таму мадэлі, у якіх стратасфера апісвалася недастаткова добра, давалі супярэчлівыя вынікі, лічаць даследнікі. Гэткая халодная анамалія мацней выражана над Сібірру, чым над Еўропай, і дасягае найбольшага памеру ў снежні і студзені, але знікае ў лютым. Акрамя агульнага зніжэння тэмпературы, памяншэнне плошчы лёду ў арктычных морах давала большую верагоднасць лакальных экстрэмальных халадоў.
Па словах навукоўцаў, дадзеныя мадэлявання добра стасуюцца з рэальнымі назіраннямі за надвор’ем і цыркуляцыяй паветра ў рэгіёне. Іх вынікі могуць таксама палепшыць сезонныя прагнозы надвор’я для рэгіёна, паколькі стан льдоў восенню вызначае дынаміку ўсяго зімовага перыяду. Аднак у будучыні па меры змены клімату «астуджэнне» Сібіры з-за раставання арктычных льдоў, хутчэй за ўсё, апынецца перакрыта агульным пацяпленнем — пра гэта сведчаць дадзеныя глабальнага праекта па параўнанні кліматычных мадэляў CMIP5.
Нягледзячы на больш халодныя зімы ў Сібіры, увесь зямны шар у апошнія гады працягвае ставіць тэмпературныя рэкорды: мінулы 2017 год, па дадзеных СМА, увайшоў у тройку самых гарачых у гісторыі, падзяліўшы другое месца з 2015 годам і саступіўшы толькі 2016 годзе.
Паводле nplus1.ru