Санкцыі і зніжэнне кошту на нафту каштавалі Расіі 4% ВУП
Сумарны шок для плацёжнага балансу Расіі ад зніжэння коштаў на нафту і ад уплыву геапалітыкі ацэньваецца ў 4% ВУП, заявіў дырэктар дэпартамента доўгатэрміновага стратэгічнага планавання Мінфіна Максім Арэшкін на штогадовай канферэнцыі Fitch у чацвер.
Паводле яго слоў, уплыў ўзмацнелай геапалітычнай напружанасці можна ацаніць у 2% ВУП. Іншым шокам стала зніжэнне кошту нафты Urals з $110 за барэль у другім квартале да $93 цяпер, а зніжэнне кошту на $17 азначае зніжэнне экспарту на $55 млрд. у гадавым выразе.
Пры гэтым Арэшкін мяркуе, што рэакцыя эканомікі на жорсткія знешнія шокі апынулася даволі мяккай. У той жа час, калі б цана адсячэння пры фармаванні бюджэту была ўсталяваная на ўзроўні $80 за барэль, расійская эканоміка, па словах Арэшкіна, “нават не заўважыла б шокаў”. “Бягучая сітуацыя — расплата за мяккую палітыку апошніх гадоў”, — рэзюмаваў ён.
Гаворачы аб зніжэнні кошту нафты на сусветным рынку, Арэшкін адзначыў, што цяперашняя сітуацыя адрозніваецца ад сітуацыі 2008-2009 гадоў. Тады падзенне коштаў было цыклічным, звязаным са зніжэннем попыту, а цяпер — структурнае, звязанае з ростам вытворчасці нафты, а таксама аднаўленнем здабычы ў Лівіі. “Наўрад ці мы ўбачым рэзкае падзенне коштаў, але наўрад ці ўбачым і рэзкі рост. Хутчэй за ўсё, ўбачым стабілізацыю ў раёне $90 за барэль”, — сказаў прадстаўнік Мінфіна.
Раней Мінфін неаднаразова заяўляў, з пункту гледжання доўгатэрміновай збалансаванасці бюджэту неабходна рухацца ў бок больш нізкіх коштаў на нафту, пры якіх бюджэт будзе балансаваць. “Калі Мінэканамразвіцця выпусціла прагноз $100 за барэль, мы тады казалі, што бачым рызыкі, што нафта будзе каштаваць $90-95. Яна апусцілася ў гэты дыяпазон, таму, калі казаць пра кансерватыўныя прагнозы, выкарыстанне ніжняй адзнакі гэтага дыяпазону было б кансерватыўным падыходам”, — казаў раней Арэшкін.
Мінэканамразвіцця, аднак, не прыслухалася да гэтых заклікаў, усталяваўшы базавы прагноз па цэнах на нафту Urals ў 2014 годзе — $104, а ў 2015-2017 гадах — $100 за барэль. Па словах міністра эканамічнага развіцця Аляксея Улюкаева, гэты прагноз з’яўляецца рэалістычным, але ў той жа час існуюць высокія рызыкі змены кошту. Яны, па яго словах, звязаныя як з аднаўленнем сусветнай прапановы нафты (з боку Лівіі, Ірана і Ірака) і павелічэннем запасаў, так і з памяншэннем попыту, што можа стаць вынікам запаволення эканамічнага росту ў краінах, якія з’яўляюцца буйнымі спажыўцамі нафты.
Іншым сур’ёзным ударам для расійскай эканомікі ў гэтым годзе апынуліся санкцыі, уведзеныя заходнімі краінамі з-за далучэння Крыма. Урад быў вымушаны сур’ёзна перагледзець макропрогноз у гэтым годзе, і па словах прэм’ер-міністра Дзмітрыя Мядзведзева, вінаватыя ў гэтым былі якраз абмежаванне доступу да фінрэсурсаў, да паставак высокатэхналагічнага абсталявання, скарачэнне інвестыцыйнага і спажывецкага попыту і адток капіталу.
Сусветны банк напярэдадні панізіў базавы прагноз росту расійскай эканомікі ў 2014 годзе практычна да ўзроўню стагнацыі — да 0,5% з чаканых у сакавіку 1,1%. Базавы сцэнар ўлічвае захаванне напружанасці паміж Расіяй і Украінай і захаванне санкцый. Песімістычны сцэнар разглядае ўвядзенне новых санкцый. У гэтым выпадку, лічыць СБ, ВУП РФ ў 2014 годзе вырасце на 0,4%, у 2015 годзе адбудзецца скарачэнне на 0,9%.
Былы міністр фінансаў Расіі Аляксей Кудрын раней ацаніў уплыў ўжо уведзеных санкцый у 1% ВУП. Іх ўзмацненне, лічыць ён, можа справакаваць у Расіі рэцэсію і нават прывесці да скарачэння ВУП на 3-4%, але гэта залежыць ад таго, якога роду будуць санкцыі. Так, адключэнне Расіі ад міжнароднай сістэмы разлікаў SWIFT, па словах Кудрына, прывядзе да скарачэння расійскага ВУП на 5% на працягу года, а іранскі сцэнар санкцый паменшыць эканоміку Расіі яшчэ мацней.